10 trò chơi dân gian nếu thiếu thì chẳng còn tuổi thơ trọn vẹn
Tuổi thơ của nhiều trẻ em ở Việt Nam đều gắn liền với các trò chơi dân gian. Với trò chơi dân gian, người chơi được vui chơi trong một bầu không khí vui vẻ, lành mạnh. Trò chơi dân gian không chỉ mang đến cho trẻ một sân chơi vui nhộn hấp dẫn mà còn rèn luyện một số kĩ năng sống. Sau đây là 10 trò chơi dân gian nếu thiếu thì chẳng còn tuổi thơ trọn vẹn.
1. TRÒ CHƠI Ô ĂN QUAN
Vẽ một hình chữ nhật được chia đôi theo chiều dài, ngăn thành 5 hàng dọc cách khoảng đều nhau, ta có được 10 ô vuông nhỏ. Hai đầu hình chữ nhật được vẽ thành 2 hình vòng cung, đó là 2 ô quan lớn đặc trưng cho mỗi bên, đặt vào đó một viên sỏi lớn có hình thể và màu sắc khác nhau để dễ phân biệt hai bên, mỗi ô vuông được đặt 5 viên sỏi nhỏ, mỗi bên có 5 ô.
Hai người hai bên, người thứ nhất đi quan với nắm sỏi trong ô vuông nhỏ (người chơi tùy chọn ô). Các viên sỏi được rải đều từng viên một vào tất cả các ô, khi đến hòn sỏi cuối cùng ta vẫn bắt lấy ô bên cạnh và cứ thế tiếp tục đi quan (bỏ những viên sỏi nhỏ vào từng ô liên tục). Cho đến lúc nào viên sỏi cuối cùng được dừng cách khoảng là một ô trống, như thế là ta chặp ô trống bắt lấy phần sỏi trong ô bên cạnh để nhặt ra ngoài. Vậy là những viên sỏi đó đã thuộc về người chơi, và người đối diện mới được bắt đầu.
Đến lượt đối phương đi quan cũng như người đầu tiên, cả hai thay phiên nhau đi quan cho đến khi nào nhặt được phần ô quan lớn và lấy được hết phần của đối phương. Như thế người đối diện đã thua hết quan.
Hết quan tàn dân, thu quân kéo về. Hết ván, bày lại như cũ, ai thiếu phải vay của bên kia. Tính thắng thua theo nợ các viên sỏi.
2. TRÒ CHƠI BỊT MẮT BẮT DÊ
Một người xung phong để mọi người bịt mắt lại bằng một chiếc khăn, những người còn lại đứng thành vòng tròn vây quanh người bị bịt mắt.
Mọi người chạy quanh người bị bịt mắt, khi người đó hô “bắt đầu” hoặc “đứng lại” thì tất cả đứng yên tại chỗ. Lúc này người bị bịt mắt sẽ tìm xung quanh để bắt được những người chơi khác. Đến khi có người bị bắt và người bị bịt mắt đoán đúng tên thì người này sẽ phải ra “bắt dê”, nếu đoán sai lại bị bịt mắt lại và làm tiếp.
Có ai đó muốn ra chơi cùng thì phải vào làm luôn, người đang bị bịt mắt lúc này được ra ngoài hoặc phải oẳn tù tì xem ai thắng.
3. TRÒ CHƠI NÉM LON
Để tham gia trò chơi dân gian này, bạn cần chuẩn bị những quả banh nhỏ và một số lon sữa bò. Lon sữa bò xếp chồng lên nhau theo hình tháp. Vạch một đường mức cách dãy lon một khoảng cố định. Chia cho mỗi đội ba trái banh.
Luật chơi:
Đội nào chọi hết số banh và có số lon ngã nhiều hơn là thắng.
Đội nào đứng ném lon mà chân chạm mức sẽ không được tính.
4. TRÒ CHƠI ĐÁNH ĐÁO
Trò chơi này cần 2 người trở lên. Người chơi chọn cho mình những hòn đáo thật vừa ý. Hòn đáo thường là những hòn đá lớn nhỏ tuỳ ý, dẹp, hình tam giác. Hòn đáo được mài nhọn một góc, mài tròn hai góc còn lại giống như miếng gẩy đàn.
Người chơi vạch hai lằn vạch cách nhau khoảng 2m. Người chơi đứng ở vạch thứ hai, thảy những đồng tiền vào phía trên vạch thứ nhất, đồng tiền nào rơi vào giữa hai vạch coi như loại, được thu lại cho người đi sau. Sau đó, người chơi nhắm vào những đồng tiền trên mức thứ nhất, dùng đáo chọi vào những đồng tiền đó.
5. TRÒ CHƠI TẬP TẦM VÔNG
Trò chơi này cần 2 người hoặc 3, 4 người chơi. Một người nắm một đồ vật nhỏ trong tay trái hoặc tay phải và giấu vào sau lưng. Sau đó đọc to bài đồng dao:
“TẬP TẦM VÔNG
TAY KHÔNG TAY CÓ
TẬP TẦM VÓ
TAY CÓ TAY KHÔNG
TAY KHÔNG TAY CÓ
TAY CÓ TAY KHÔNG?”
Và nắm chặt lòng bàn tay và đưa hai tay ra. Những người chơi còn lại sẽ đoán xem tay nào có nắm viên sỏi.
Luật chơi:
Nếu người chơi bị đoán trúng tay nắm viên sỏi hoặc những người chơi còn lại không đoán được tay nào nắm viên sỏi thì tùy vào quy định của cuộc chơi có thể bị phạt khác nhau.
6. TRÒ CHƠI DÂN GIAN CUA CẮP
Đây là trò chơi mà trẻ mầm non thường rất thích. Trước khi bắt đầu trò chơi, bạn cần oẳn tù tì để xác định người đi trước. Người đi trước bốc 10 viên sỏi lên thả xuống đất (số lượng viên sỏi có thể chọn tùy thích), sau đó đan 10 ngón tay vào nhau nắm lại, chỉ để 2 ngón duỗi thẳng ra làm càng cua.
Người chơi dùng 2 ngón tay lần lượt cắp từng viên sỏi nhưng không được chạm viên sỏi khác bỏ qua một bên. Lượt 1 gắp 1 viên, lượt 2 gắp 2 viên, … lượt 10 gắp 10 viên.
Luật chơi:
Nếu người chơi khi đang cắp sỏi mà chạm vào viên khác thì phải nhường cho người kế tiếp đi. Sau khi gắp hết 10 viên, đếm xem ai cắp được nhiều nhất thì người đó thắng .
7. TRÒ CHƠI BÚNG THUN
Cách chơi: Có hai người chơi, mỗi người chơi bỏ ra từ 5 đến 10 sợi dây thun rồi trộn lên và rải xuống đất .Sau đó 2 người sẽ dùng ngón tay búng các sợi thun đan vào nhau .
Luật chơi:
Hai người oẳn tù tì xem ai thắng sẽ được chơi trước. Ai búng được 2 sơi thun đan vào nhau là thắng hai sợi. Nếu không thì tới lượt người thứ hai chơi.
8. TRÒ CHƠI CHUYỀN
Chơi chuyền thường dành cho con gái. Số người chơi 2 5 người. Đồ chơi gồm có 10 que nhỏ và một quả tròn nặng (quả cà, quả bòng nhỏ…).
Cầm quả ở tay phải tung lên không trung và nhặt từng que. Lặp lại cho đến khi quả rơi xuống đất là mất lượt. Chơi từ bàn 1 (lấy một que một lần tung), bàn 2 (lấy hai que một lần tung) cho đến 10, vừa nhặt quả chuyền vừa hát những câu thơ phù hợp với từng bàn. Một mốt, một mai, con trai, con hến,… Đôi tôi, đôi chị… Ba lá đa, ba lá đề,…
Hết bàn mười thì chuyền bằng hai tay: chuyền một vòng, hai vòng hoặc ba vòng… và hát: “Đầu quạ, quá giang, sang sông, trồng cây, ăn quả, nhả hột…” khoảng 10 lần là hết một bàn chuyền, đi liền mấy ván sau và tính điểm được thua theo ván.
Khi người chơi không nhanh tay hay nhanh mắt để bắt được bóng và que cùng một lúc sẽ bị mất lượt, lượt chơi sẽ chuyển sang người bên cạnh.
9. NHẢY BAO BỐ
Cách chơi:
Người chơi chia làm hai đội trở lên thông thường thì từ hai đến ba đội, mỗi đội phải có số người bằng nhau.Mỗi đội có một ô hàng dọc để nhảy và có hai lằn mức một xuất phát và một mức đích. Mỗi đội sếp thành một hàng dọc.
Người đứng đầu bước vào trong bao bố hai tay giữ lấy miệng bao. Sau khi nghe lệnh xuất phát người đứng đầu mỗi đội mới nhảy đến đích rồi lại quay trở lại mức xuất phát đưa bao cho người thứ 2. Khi nào người thứ nhất nhảy về đến đích thì người thứ 2 tiếp theo mới bắt đầu nhảy. Cứ như vậy lần lượt đến người cuối cùng. Đội nào về trước đội đó thắng
Luật chơi:
Người chơi nào nhảy trước hiệu lệnh xuất phát sẽ phạm luật, người nhảy chưa đến mức quy định mà quay lại cũng phạm luật. Nhảy chưa đến đích mà bỏ bao ra cũng phạm luật và có thể bị loại khỏi cuộc chơi.
10. CHI CHI CHÀNH CHÀNH
Trò chơi dân gian này cần từ 3 người trở lên, trong đó một người sẽ đứng ra trước xòe bàn tay ra cho những người khác giơ ngón trỏ ra đặt vào lòng bàn tay vào. Người xòe bàn tay đọc thật nhanh bài đồng dao:
“Chi chi chành chành.
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa chết chương
Ba vương ngũ đế
Chấp chế đi tìm
Ù à ù ập”
Đọc đến chữ “ập” người xòe tay nắm lại, những người khác cố gắng rút tay ra thật nhanh, ai rút không kịp bị nắm trúng sẽ phải vào thế chỗ cho người xòe tay và vừa làm vừa đọc bài đồng dao cho các bạn khác chơi.
Tổng hợp